MAN, O SUICIDADO POLA SOCIEDADE*
Por Xoán Abeleira
Todo o mundo en Camelle dá por feito que Man se suicidou ou -recorrendo a un eufemismo- que "morreu de mágoa", hai agora tres anos. Fose cal fose a causa da súa morte, pode que o último -non o derradeiro- que fitase Man antes de entrar no estadio do pasamento (esa palabra tan nosa e que tan ben traduce o concepto do bardo dos budistas tibetanos) foran as reproducións dos cadros de Van Gogh que, cubertas de anotacións, tiña il alí, no seu casoupo. De feito, sabemos que Man cría se-la reencarnación de Vincent Van Gogh, e mesmo chegou a confesarlle a algún testemuño que, ás veces, sentía medo por iso... Á marxe de que Man fose ou non Van Gogh, outra vida de Van Gogh (pois quén pode negar tal cousa a ciencia certa?), o realmente significativo da súa convicción é que il se sentía como Van Gogh. Un vidente. Un ser que vía máis aló cós demais, por diante dos demais, e, xa que logo, un incomprendido. Un marxinado - e un automarxinado. E, se cadra, tamén un poseso axexado polos seus demos. Por iso tiña medo, porque temía acabar igual que o pintor holandés. Suicidándose. Ou, mellor dito, suicidado...
Van Gogh ou le suicidé de la societé. Non sei se Man coñecía esa obra de Antonin Artaud o "Mômo", o "pesanervios", mais estou certo de que, de lela, deixaríase cegar por cada un dos seus flashes. Por luzadas como esta: Quén é aquí o enfermo? "As cousas van mal porque, niste momento, a conciencia enferma (da sociedade) ten un interese capital (e capitalista) en non saír da súa enfermidade". Ou esta: "Non, Gerard de Nerval non estaba tolo, mais acusárono de estalo coa intención de desacreditar certas revelacións fundamentais que se aprestaba a facer. E, amais de acusalo, unha noite zoscáronlle na cabeza para que perdese a lembranza dos feitos monstruosos que ía revelar e que, por mor da malleira, pasaron, dentro dil, ó plano supranatural; porque toda a sociedade, secretamente confabulada contra a súa conciencia, era forte abonda, nise intre, como para facerlle esquece-la súa realidade..."
Non, Antonin Artaud non estaba tolo. Nin tampouco Man. Man, en todo caso, e seguindo a definición que nise mesmo texto dá "o anarquista coroado", sería "un verdadeiro alienado: un home que prefire devir tolo, no senso no que socialmente se entende esta palabra, antes que traizoar certa idea superior do honor humano". A tolemia de Man, en todo caso, consistiu en consagra-la súa vida a unha Obra que, para il, era toda a súa vida. Por iso creo sinceramente que, por moito que nos poñamos no seu lugar, endexamais chegaremos a enxergar ata qué punto lle debeu afectar aquela traxedia. Un desastre que, ós seus ollos, talvez acadara trazas de vinganza. Pois, por moi cruel que nos resulte, hai que recoñece-la patética ironía que entraña o feito de que un ser coma il, que percorrera media Europa á cata dun lugar no que poder afastarse da sociedade, acabara alcanzado, precisamente, polo peor da sociedade: os seus excrementos. Foi como se esta lle devolvese, regurxitados en forma de marea negra, tódolos desaires, tódolos desdéns, tódalas imprecacións e tódolos insultos que il lle guindara á cara.
Porque Man "non se suicidou nun ataque de tolemia, pola anguria de non acha-lo lugar do ser humano. Máis ben viña de achalo, e de descubrir qué era e quén era il mesmo, cando a conciencia xeral da sociedade, para castigalo por afastarse dela, suicidouno. Así se introduciu no seu corpo esta sociedade absolta, consagrada, santificada e posuída, borrando nil a conciencia sobrenatural que viña de adquirir, e igual ca unha inundación de corvos negros nas fibras da súa árbore interna, asolagouno nunha última ondada, e, ocupando o seu lugar, matouno."
Así, desa maneira tan funesta, cumpriuse a lóxica terrible que o propio Man explicara diante dunha cámara de televisión, aseverando que, se alguén pretendía destruí-las súas obras, primeiro habería de matalo a il. E, así "como houbo feitizos unánimes" para acabar con "algúns iluminados superiores cuxas facultades de adiviñación amolaban" ós conspiradores, elementos como "Baudelaire, Edgar Poe, Gerard de Nerval, Nietzsche, Kirkegaard, Hölderlin, Coleridge", Van Gogh ou o propio Artaud, aquil mes de decembro do 2002 deu a impresión de que a parte do mundo que nos rexe, esa que está verdadeiramente enferma, artellara un plan maquiavélico para facer de Manfred Gnädinger, o Home de Camelle, outro suicidado pola sociedade.
*O escritor de Maracaibo Xoán Abeleira (os lectores tamén o poden coñecer como Juan Abeleira se leron "Umbral del centinela", Olifante, ou "Identidades" en Hiperión, entre outros títulos en castelán), está a piques de publicar un libro de textos poéticos e reflexivos e de fotografía súas sobre "Man, o alemán de Camelle", que chegou a ter un auténtico e vivido museo mariño no pobo do concello de Camariñas. Recollo aquí unha fermosa foto de Eva Sala. Xan, autor do poemario "Animais Animais", que le publicou o inmenso amigo e vate que é Miguel Anxo Fernán Vello, publica todas as semanas un artigo en "La Opinión" de A Coruña. Estes días apareceu este que é o derradeiro capítulo do seu libro. Sen decirlle nada a Xan Abeleira, póñoo aquí porque é ben fermoso e suxestivo. Este artigo é, no fundo, o regalo de Reis que me envía Xan, que tivo e ten sempre xestos de moito cariño conmigo e coa miña familia. Cando se rodou "La buena vida" de David Trueba ofreceunos a súa casa enmeigada, chea de elementos orientais e de poesía do coñecemento, poesía mística e simbólica. Fon uns días ben fermosos: mentres Daniel rodaba cos seus amigos Jonás Groucho, Fernando Ramallo e Lucía Jiménez (fíxenlle, por certo, unha vasta colección de fotos), Aloma e eu íamos a ver exposicións: El Prado, Thyssen, Reina Sofía....
4 comentarios
A.C. -
Galego de Lira -
Graciñas.
Cide -
xoán abeleira -