FURACÁN PATTI SMITH. Artigo de XOÁN ABELEIRA
Quen saben da miña infatuation con Patti Smith (principiando polo meu amigo Héctor Fernández, se cadra o mellor fotógrafo de arquitectura que temos arestora en Galiza) lembráronse de min istes días, cando o xornal Libération nomeou esa poeta-en-tódolos-sensos redactora xefe, por un día, da súa célebre revista. Moita xente, non só eu, andou pendente da súa boca esta semana. Da súa boca e da súa man. Na portada da magazine aparecían istes lemas seus en inglés: "Podemos transformar o mundo. Podemos transformar as Terras. Revolución! A xente ten o poder." Dous detalles encantáronme: un, que escribise as Terras (the Earths), non A Terra. E o outro, claro, que pedise a Revolución -coma aquí só sabe pedila o mozo Díaz Pardo- ós seus noventa e un anos. Na entrevista que lle fixeron, Smith di cousas igual de emocionantes. Cando lle preguntan se segue a crer iso de que a xente ten o poder, afirma: "Sempre o crerei. Ás veces, non o empregamos por medo, por cansazo ou porque non acreditamos na súa eficacia. Mais a voz da xente é o único que mete medo ós gobernos e ás empresas. A nosa mor arma é a nosa voz colectiva." O rock continúa a ser político? "O rock é político de seu. Se elixín o rock´a´roll coma medio de expresión non foi pra devir unha estrela, nin rica e famosa, senón pra dicir cousas importantes, cousas que esperten. Hai pouca xente que lea poesía, olle fotos ou debuxos. Pero hai moita que escoita música. Eu non coido que o rock poda cambiar o mundo por si só, mais si o poder da xente."
Xa saberán que a propia Smith está a expoñer as súas fotos e os seus debuxos en París, "un soño da adolescencia que vén de cumprirse". Pero quizais non saiban que, no que vai de ano, apareceu e vai aparecer moito material dela e sobre ela. Todo ben interesante, e todo ben accesible, vía Internet. A publicación do fermoso catálogo da exposición (Land 250) coincide coa dun set de tres libros (Trois): un contén as fotos de esculturas célebres que Smith realizou ó longo de tres décadas; outro homenaxea Rimbaud e a súa vila, Charleville; e outro abrangue textos, fotos e debuxos insólitos. Tamén alí, en Francia, vén de aparecer unha nova tradución da súa primeira etapa poética (Corps de plane: écrits 1970-1979) e outra, máis fermosa aínda cá edición orixinal, d´O mar de coral, as prosas poéticas que escribiu en honra de Robert Mapplethorpe. Que muller esta, non é? Sesenta anos, e sen parar! Non me estraña que ela mesma se defina coma unha grande traballadora. E iso sen nomear o resto dos proxectos que puxo e ten en marcha.
Denantes das devanditas xoias, publicáronse, en inglés, dous libros que analizan a importancia de Horses, a obra/revelación de Smith, na historia do rock (Break it Up, de Mark Paytress, e Patti Smith´s Horses, de Philip Shaw) e un DVD (Patti Smith under review) no que varios críticos, músicos e productores desentrañan, disco a disco, canción a canción, toda a súa carreira musical ata o de agora. No primeiro libro, vén unha cita dun crítico dos setenta, Charles Shaar Murray, que, por si soa, xustifica a existencia distes estudos: "Patti Smith pode xerar máis intensidade co só xesto dunha man que a maioría dos intérpretes de rock con toda unha actuación." Igualmente, na película, Jack Douglas, o produtor do seu segundo álbum, Radio Ethiopia, conta unha anécdota que resume o xacer da visionaria. Durante a gravación desa obra que, daquela, foi moi incomprendida pero que o tempo xa se encargou de pór onde cómpre, Smith adoitaba tenderse no chan, ás escuras, e improvisar canda a súa banda. Coma un John Coltrane transmutado en xamán. De feito, a canción que dá título ó álbum, a máis longa que se fixera ata entón, é iso, unha arrepiante improvisación de dez minutos e tres segundos; un fermoso delirio psicodélico. Pois ben. Todas as noites, logo de gravar ou regravar algún dos temas, Smith e os seus ían tralos pasos de Rimbaud por Abisinia (o tema de fondo da canción), mais nin ela nin o produtor estaban contentos co que saía. Ata que un día... Un furacán devastador azoutou a costa leste dos Estados Unidos. Nas radios, na televisión aconsellaban arreo non saír á rúa, e moito menos en coche. A banda e o produtor decidiran, daquela, agardar a que pasase o perigo. Pero, á noitiña, no peor momento da Furia, Douglas recibiu unha chamada de Smith: "Esta noite é a noite. Non o notas?" Douglas vivía a unha hora en coche do estudo, e o que Patti propoñía era poñer en risco as súas vidas, enfrontando un vento de máis de cen millas por hora. "Patti -dixo Douglas-- aí fóra hai un terrible furacán!" "Exacto -retrucou ela-. Xusto o que precisabamos." "E tiña razón -engade Douglas-. Aquilo foi algo milagroso. Incrible. Estar alí, aquela noite, a crearen coma tolos namentres o vento tentaba furar as paredes..." E todo unicamente por nada. Por acadar un intre de Beleza.
**O poeta galego Xoán Abeleira –está a rematar a súa versión das poesías completas de Silvia Plath- publicou este artigo o pasado 31 de marzo de 2008 en La Opinión de A Coruña. Unha hora antes do concerto de Patti Smith pendúroo aquí cun autorretrato desta muller difícil.
1 comentario
Rubén -